តោះមកយល់ដឹងពី​មូលហេតុនិងរោគសញ្ញានៃជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម

ជម្ងឺតម្រងនោមរុំារ៉ៃ គឺជាជម្ងឺដែលកើតឡើងក្នុងរយ:ពេលយូរនៃការដំណើរការមិនប្រក្រតីរបស់តម្រងនោម។

វាកើតឡើងជារឿយៗនៅពេលដែលយើងមានវ័យចំណាស់។​ វាអាចកើតឡើងលើជនជាតិគ្រប់ប្រភេទ​ ប៉ុន្តែវាកើតលើជនជាតិស្បែកខ្មៅ និងជនជាតិអាស៊ីខាងត្បូងញឹកញាប់ជាងគេ។

ជម្ងឺតម្រងនោមរុំារ៉ៃនឹងមានផលវិបាកកាន់តែខ្លាំងនៅពេលដែលតម្រងនោមឈប់ដំណើរការ។ ប៉ុន្កែមានមនុស្សជាច្រើនរស់នៅបានយូរ​​ ប្រសិនបើមានការការពារ និងញាំថ្នាំបានត្រឹមត្រូវតាមវេជ្ជបញ្ជា ព្រមទាំងការផ្លាស់ប្តូរការរស់នៅនិងរបបអាហារ។

រោគសញ្ញារបស់ជម្ងឺតម្រងនោមរុំារ៉ៃ

ជាទូទៅជម្ងឺនេះមិនមានការលេចចេញរោគសញ្ញាអ្វីច្រើននោះទេនៅដំណាក់កាលដំបូង។ ការធ្វើតេស្តឈាម ឬទឹកនោមប្រចាំឆ្នាំអាចជួយក្នុងការតាមដាននូវការកើតឡើងមិនប្រក្រតីក្នុងរាងកាយរបស់អ្នកបាន​ ហើយការធ្វើតេស្តនេះក៏អាចជួយឱ្យអោយអ្នកការពារនូវជម្ងឺមួយចំនួនទាន់ពេលវេលា។

រោគសញ្ញាខ្លះៗនៃជម្ងឺតម្រងនោម៖

• ការអស់កម្លាំងជារឿយៗ
• ការហើមជើង ឬ ដៃ​
• ពិបាកដកដង្ហើម ខ្វះអុកស៊ីសែន
• មានឈាមក្នុងទឹកនោម
• ការកើនឡើងសម្ពាធឈាម
• បាត់បង់ចំណង់អាហារ។ល។

មូលហេតុនៃជម្ងឺតម្រងនោម

ការកកើតរបស់ជម្ងឺតម្រងនោមនេះ​បណ្តាលមកពីបញ្ហាផ្សេងៗក្នុងរាងកាយដែលប៉ះពាល់លើតម្រងនោម និងជម្ងឺមួយចំនួនដែលធ្វើឱ្យតម្រងនោមខ្សោយ។

ទាំងអស់នេះជាមូលហេតុមួយចំនួននៃជម្ងឺតម្រងនោម៖

• ការឡើងសម្ពាធឈាម – យូរៗទៅ អាចធ្វើអោយសរសៃឈាមតូចៗនៅក្នុងតម្រងនោម និងបញ្ឈប់ដំណើរការបស់តម្រងនោម
• ជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម-ជាតិស្ករច្រើនពេកនៅក្នុងឈាមរបស់អ្នកអាចបំផ្លាញមុខងារតូចៗនៅក្នុងតម្រងនោម
• ខ្លាញ់កើនឡើងខ្ពស់– នេះអាចធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការប្រមូលផ្តុំនៃស្រទាប់ខ្លាញ់នៅក្នុងសរសៃឈាមដែលផ្គត់ផ្គង់តម្រងនោមរបស់អ្នក ជាហេតុធ្វើឱ្យខ្លាញ់កើនឡើងខ្ពស់
• មុខងារតម្រងនោមមិនប្រក្រតី
• ជម្ងឺរលាកស្រោមខួរ – តម្រងនោមហើមរលាក
• គ្រួសក្នុងតម្រងនោម
• ការស្ទះតម្រងនោម ដូចជាការរីកធំនៃក្រពេញប្រូស្តាត
• ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ(NSAIDs)រយ:ពេលយូរអង្វែង

ការការពារជម្ងឺតម្រងនោម

ជម្ងឺរុំរ៉ៃមួយចំនួនដែលអាចបណ្តាលឱ្យមានជម្ងឺតម្រងនោមដូចជា៖ ជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម ឬ​ ជម្ងឺលើសសម្ពាធឈាម​ វាគឺជាចំណុចសំខាន់ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជាចាំបាច់។

បញ្ឈប់ការជក់បារី

ការជក់បារីធ្វើឱ្យមានហានីភ័យដល់សរសៃរឈាមបេះដូងដូចជា៖​​ ការគាំងបេះដូង ឬ ដាច់សរសៃរឈាមខួរក្បាល​។​​ ទាំងអស់នេះជាកត្តាដែលធ្វើឱ្យមានបញ្ហាដល់ជម្ងឺតម្រងនោម។ ដូចនេះហើយ ទើបអ្នកត្រូវតែបញ្ឈប់ការជក់បារី។

របបអាហារសុខភាព

របបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងមានតុល្យភាពអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជម្ងឺតម្រងនោម ដោយរក្សាសម្ពាធឈាម និងកូលេស្តេរ៉ុលក្នុងកម្រិតដែលមានសុខភាពល្អ។

របបអាហារសុខភាព៖

• ផ្លែឈើ និងបន្លែ
• អាហារដែលរួមបញ្ចូលអាហារដែលមានជាតិម្សៅ ដូចជាដំឡូង នំបុ័ងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ អង្ករ ឬប៉ាស្តា
• ទឹកដោះគោស្រស់
• សណ្តែក ត្រី ស៊ុត ឬសាច់ជាប្រភពនៃប្រូតេអ៊ីន

អ្នកក៏ត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្តូររបបអាហារដើម្បីជួយថែរក្សាសុខភាព​​​ កាត់បន្ថយជម្ងឺតម្រងនោម ដូចជាការកំណត់បរិមាណជាតិប្រៃនៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក។

គ្រប់គ្រងការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង

ការផឹកស្រាក្នុងបរិមាណច្រើនអាចបណ្តាលឱ្យសម្ពាធឈាមរបស់អ្នក និងកម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុលកើនឡើង។

ធ្វើលំហាត់ប្រាណឱ្យបានទៀងទាត់

ការធ្វើលំហាត់ប្រាណទៀងទាត់អាចជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធឈាមរបស់អ្នក និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការវិវត្តទៅជាជម្ងឺតម្រងនោម។

យ៉ាងហោចណាស់ 150 នាទី (2 ម៉ោង និង 30 នាទី) ដូចជាការជិះកង់ ឬការដើរហាត់​ប្រាណជារៀងរាល់សប្តាហ៍ ឬធ្វើការងារឱ្យបែកញើស 2 ឬច្រើនថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ ដែលធ្វើឱ្យសាច់ដុំសំខាន់ៗទាំងអស់ដំណើរការល្អ (ជើង,ត្រគាក,ខ្នង,ពោះ, ទ្រូង,ស្មា និងដៃ)។

ប្រភព៖

“NHS. (2023, March 23). Kidney disease. Retrieved from​https://www.nhs.uk/conditions/kidney-disease/“