ចំណុចសំខាន់ៗដែលបណ្តាលឱ្យគាំងបេះដូងរហូតដល់ស្លាប់

ការគាំងបេះដូង កើតឡើងនៅពេលដែលលំហូរឈាមទៅកាន់បេះដូងត្រូវបានកាត់បន្ថយ ឬមានការរាំងស្ទះ។ ជាធម្មតាការស្ទះសរសៃរឈាមដោយសារតែការប្រមូលផ្តុំជាតិខ្លាញ់ កូលេស្តេរ៉ុល និងសារធាតុផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងសរសៃឈាមបេះដូង ។ ស្រទាប់ខ្លាញ់ដែលមានផ្ទុកកូលេស្តេរ៉ុលត្រូវបានគេហៅថាកំណកស្ទះក្នុងសរសៃរឈាម(Plaque)។ នៅពេលដែលមានកំណកស្ទះក្នុងសរសៃរឈាមគេហៅថា atherosclerosis ។ ជួនកាលកំណកស្ទះក្នុងសរសៃរឈាមប្រេះ វាអាចបង្កអោយមានកំណកស្ទះក្នុងលំហូរឈាម។ សាច់ដុំបេះដូងមានបញ្ហាដោយសារ កង្វះលំហូរឈាមទៅចិញ្ចឹមបេះដូង។

ការគាំងបេះដូងត្រូវបានគេហៅថាជំងឺ Myocardial Infarction ផងដែរ។ ជំងឺនេះត្រូវការការព្យាបាលភ្លាមៗដើម្បីការពារការគាំងបេះដូងរហូតដល់ស្លាប់។ ទូរស័ព្ទទៅលេខ 911 ឬជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ដសង្គ្រោះបន្ទាន់ ប្រសិនបើអ្នកគិតថាមានរោគសញ្ញាគាំងបេះដូង។

រោគសញ្ញា

រោគសញ្ញានៃការគាំងបេះដូងមានប្រភេទខុសៗគ្នា។ មនុស្សខ្លះមានរោគសញ្ញាស្រាល ឯអ្នកផ្សេងទៀតមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរ ព្រមទាំងមានមនុស្សខ្លះមិនមានរោគសញ្ញាទាល់តែសោះ។

រោគសញ្ញាគាំងបេះដូងទូទៅរួមមាន:

ការឈឺទ្រូង មានអារម្មណ៍ថាមានសម្ពាធ តឹង ឈឺ ឬច្របាច់ខ្លាំងខុសពីធម្មតា
ការឈឺចាប់ ឬស្ពឹកស្រពន់ដែលរាលដាលដល់ស្មា ដៃ ខ្នង ក ថ្គាម ឬជួនកាលផ្នែកខាងលើពោះ
បែកញើស ត្រជាក់ចុងដៃ ចុងជើង
អស់កម្លាំង
ក្រហាយទ្រូង ឬការរំលាយអាហារមិនល្អ
ឈឺក្បាល ឬវិលមុខភ្លាមៗ
ចង្អោរ ក្អួត
ដង្ហើមថប់ៗ

ស្ត្រីអាចមានរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីដូចជាមានការឈឺចាប់រយ:ពេលខ្លីនៅ កដៃ ឬខ្នង។ ជួនកាល រោគសញ្ញាដំបូងនៃការគាំងបេះដូង ក៏អាចជាការគាំងបេះដូងភ្លាមៗផងដែរ។

ការគាំងបេះដូងខ្លះវាយប្រហារភ្លាមៗ ប៉ុន្តែមនុស្សភាគច្រើនមានសញ្ញាព្រមាន និងរោគសញ្ញាជាច្រើនម៉ោង ឬ ថ្ងៃ ឬជាសប្តាហ៍ជាមុន។ ការឈឺទ្រូង ឬមានសំពាធ ដែលនៅតែបន្តកើតមាន ហើយមិនបាត់ទៅវិញដោយការសម្រាក វាអាចជាសញ្ញាព្រមានដំបូង។ Angina បណ្តាលមកពីការថយចុះបណ្តោះអាសន្ននៃលំហូរឈាមទៅកាន់បេះដូង (Angina គឺជាភាពមិនស្រួលក្នុងទ្រូង ឬចលនាដង្ហើមខ្លីដែលបណ្តាលមកពីសាច់ដុំបេះដូងទទួលបានឈាមដែលសម្បូរអុកស៊ីសែនមិនគ្រប់គ្រាន់)

មូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យគាំងបេះដូង

ភាគច្រើនជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង បណ្តាលឱ្យគាំងបេះដូង ដែលនេះជារឿងធម្មតា ដោយសារតែវាមានបញ្ហានៃសរសៃរឈាមដែលមានផ្ទុកកូលេស្តេរ៉ុល ឬយើងហៅថាកំណកស្ទះ នៅក្នុងសរសៃឈាមបេះដូង។ ការស្ទះនេះធ្វើឱ្យសរសៃឈាមរួមតូច និងកាត់បន្ថយលំហូរឈាមទៅកាន់បេះដូង ហើយអ្វីដែលគួរឲ្យបារម្ភគឺប្រសិនបើកំណកស្ទះនៅក្នុងសរសៃឈាមបេះដូងណាមួយបែកធ្លាយ វាអាចបណ្តាលឱ្យមានកំណកឈាមក្នុងបេះដូងកាន់តែច្រើន។

ការគាំងបេះដូងអាចបណ្តាលមកពីការស្ទះសរសៃរឈាមទាំងស្រុង ឬតាមផ្នែកណាមួយនៃសរសៃឈាមបេះដូង ។ វិធីសាស្ត្រមួយដើម្បីការពារការគាំងបេះដូង គឺត្រូវពិនិត្យអេឡិចត្រូតបេះដូង (ECG ឬ EKG) ដើម្បីបង្ហាញពីចង្វាក់បេះដូង (ST elevation) ដើម្បីស្វែងរកការព្យាបាលជាបន្ទាន់។

គ្រូពេទ្យរបស់អ្នកអាចប្រើលទ្ធផល របស់ electrocardiogram (ECG) ដើម្បីពិពណ៌នាអំពីប្រភេទនៃការគាំងបេះដូងទាំងនេះ។

ការស្ទះសរសៃឈាមបេះដូងស្រួចស្រាវ ជាធម្មតាមានន័យថាអ្នកធ្លាប់មានជម្ងឺ myocardial infarction (STEMI) ។
ការស្ទះសរសៃរឈាមបេះដូងញឹកញាប់គេហៅថា myocardial infarction (NSTEMI)

មិនមែនរាល់ការគាំងបេះដូងគឺបណ្តាលមកពីសរសៃឈាមដែលស្ទះទាំងស្រុងនោះទេ។ មូលហេតុផ្សេងទៀតរួមមាន:

ស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង៖ គឺជាការច្របាច់យ៉ាងញាប់នៃសរសៃឈាមដែលល្អ។ ជាទូទៅសរសៃឈាមមានកំណកកូលេស្តេរ៉ុល ឬមានការឡើងរឹងនៃសរសៃឈាម ដោយសារតែការជក់បារី ឬកត្តាហានិភ័យផ្សេងទៀត។ ការកន្ត្រាក់នៃសរសៃឈាមបេះដូងគេអោយឈ្មោះថា Prinzmetal angina, vasospastic angina ឬ variant angina ។
ការឆ្លងមេរោគមួយចំនួន៖ កូវីដ-១៩ និងការឆ្លងមេរោគផ្សេងទៀតអាចបណ្តាលឱ្យខូចសាច់ដុំបេះដូង។
ការដាច់សរសៃឈាមបេះដូងដោយឯកឯង (SCAD)៖ ស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតនេះ បណ្តាលមកពីការដាច់រហែកក្នុងសរសៃឈាមបេះដូង ។

កត្តាហានិភ័យ

កត្តាហានិភ័យនៃការគាំងបេះដូងរួមមាន៖

អាយុ។ បុរសដែលមានអាយុពី 45 ឆ្នាំឡើងទៅ និងស្ត្រីដែលមានអាយុពី 55 ឆ្នាំឡើងទៅ
ការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់
សម្ពាធឈាមខ្ព
កូលេស្តេរ៉ុលខ្ពស់ ឬទ្រីគ្លីសេរីត កម្រិតខ្ពស់
ធាត់
ជំងឺទឹកនោមផ្អែម
ប្រវត្តិគ្រួសារនៃការគាំងបេះដូង
ហាត់ប្រាណមិនគ្រប់គ្រាន់
របបអាហារគ្មានសុខភាពល្អ
ស្រ្តេសក្នុងអារម្មណ៍
ប្រវត្តិនៃជំងឺក្រឡាភ្លើង

ការការពារ

វាមិនដែលយឺតពេលនោះទេ ក្នុងការចាត់វិធានការដើម្បីការពារការគាំងបេះដូង ទោះបីជាអ្នកធ្លាប់មានរួចហើយក៏ដោយ។ នេះជាវិធីការពារការគាំងបេះដូង។

អនុវត្តតាមរបៀបរស់នៅដែលមានសុខភាពល្អដូចជា៖ កុំជក់បារី រក្សាទម្ងន់ជាមួយនឹងរបបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ ធ្វើលំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង។
តាមដានសុខភាពជាប្រចាំដូចជា ការវាស់សម្ពាធឈាម និងធ្វើតេស្តឈាមទាក់ទងនឹងជាតិស្ករក្នុងឈាម ព្រោះវាអាចបង្កើនហានិភ័យនៃការគាំងបេះដូង។
លេបថ្នាំតាមការណែនាំឱ្យបានត្រឹមត្រូវ នឹងតាមវេជ្ជបញ្ជាថ្នាំដែលចេញមកពីវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញដើម្បីការពារការគាំងបេះដូង។

ជាការល្អបំផុត អ្នកគួររៀនស្វែងយល់ពីការសង្រ្គោះបឋម (CPR) ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដូច្នេះអ្នកអាចជួយអ្នកដែលគាំងបេះដូងបាន។

បទប្បញ្ញត្តិនៃប្រូតេអ៊ីន intracellular និងផ្លូវផ្តល់សញ្ញាដោយប្រភេទអុកស៊ីសែនដែលមានប្រតិកម្ម (ROS) គឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់ប្រព័ន្ធសរសៃឈាមក្នុងបេះដូង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សញ្ញា Redox ដែលត្រូវបានបំផ្លាញដោយសារ oxidases ព្រោះកោសិកាដែលសកម្មខ្លាំងពេក ឬមុខងារ mitochondrial dysfunction ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការវិវត្តនៃជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង (CVD) ដូចដែលបានបង្ហាញក្នុងការសិក្សាមន្ទីរពិសោធន៍ ។

តាមការស្រាវជ្រាវសញ្ញាដែលពឹងផ្អែក Redox ត្រូវបានគេស្គាល់ថាវាបានគ្រប់គ្រងមុខងារជាច្រើនទៅលើរោគសាស្ត្រនៃសរសៃឈាមបេះដូង ។ ការរកឃើញថ្មីៗជាច្រើនត្រូវបានរាយការណ៍នៅក្នុងបញ្ហាពិសេសនេះ ដែលប៉ះពាល់ដល់ផ្នែកជាច្រើននៃមុខងារបេះដូង និងសរសៃឈាមនៅក្នុងប្រព័ន្ធសរីរាង្គមនុស្ស។ ។ ការរកឃើញនេះចាប់ផ្តើមដោះស្រាយភាពស្មុគស្មាញនៃមេតាបូលីសក្នុងរបបអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់នឹងជួយសម្រួលដល់ ជំងឺខ្លាញ់រុំថ្លើម ។ Reperfusion cerebral ដែលបណ្តាលឱ្យមានការថយចុះនៃពិការភាព bioenergetic mitochondrial អុកស៊ីតកម្មស្រ្តេស និងកាត់បន្ថយ apoptosis ដែលបង្ហាញថា L-OPA1 អាចជាគោលដៅព្យាបាលតែមួយគត់សម្រាប់ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។

សរុបមក អាស៊ារេដុក មានតែមួយគត់នៅលើទីផ្សារក្នុងនាមជាទឹកជំនួយកោសិកា ដែលមានផ្ទុកនូវ ម៉ូលេគុលសញ្ញាRedoxសកម្ម។ វាក៏ជាអ្នកនាំសារកោសិកាដ៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងការជួយកោសិកាឱ្យមានភាពប្រសើរ ការពារ និងស្ដារឡើងវិញពីការបំផ្លាញមួយចំនួន។ ASEA ផលិតរេដុកស៊ីកណលលីងឡើងតាមរយៈនីតិវិធីដែលមានប៉ាតង់ប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត ជាប្រភេទទឹកជំនួយកោសិកាដែលបំប្លែងម៉ូលេគុលនៃអំបិលធម្មជាតិ និងទឹកបរិសុទ្ធទៅជាម៉ូលេគុលសញ្ញា Redox មានប្រយោជន៍ជាអនេកចំពោះកោសិកានៅក្នុងរាងកាយមនុស្ស។

ប្រភព៖

Mayo-Clinic (Oct 09, 2023). Retrieve from: Heart attack – Symptoms & causes – Mayo Clinic
Chen Y, Kevil CG. Redox Signaling and Cardiovascular Disease: New Paradigms and discoveries. Redox Biol. 2020 Oct;37:101743. doi: 10.1016/j.redox.2020.101743. Epub 2020 Sep 29. PMID: 33041227; PMCID: PMC7767730.