សត្វត្រយងយក្សដែលជាសត្វដ៏កម្រនិងជិតផុតពូជនៅលើពិភពលោកមានវត្តមាននៅកម្ពូជាច្រើនជាងគេ លោក ខណៈការធ្វើជំរឿនលើកទី៣ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះ បានបង្ហាញថា ចំនួនសត្វត្រយងយក្សយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ៣៣ក្បាល ត្រូវបានរកឃើញនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់។
នៅក្នុងនោះផងដែរ ចំនួនសត្វត្រយងយក្សពេញវ័យសរុបនៅក្នុងពិភពលោក ត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថា មានតែប្រហែល ១៩៤ ក្បាល តែប៉ុណ្ណោះ ហើយពួកវាស្ទើរតែទាំងអស់ត្រូវបានរកឃើញថារស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ របស់គម្រោង USAID មរតកបៃតង។
សម្រាប់គម្រោង USAID មរតកបៃតងបានលើកឡើងថា ជំរឿនសត្វត្រយងយក្សឆ្នាំ២០២៤ នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ បានប្រើវិធីសាស្ត្រស្តង់ដាមួយក្នុងការវាស់ស្ទង់និន្នាការចំនួនសត្វប្រភេទជិតផុតពូជបំផុតមួយនេះ ដើម្បីត្រួសត្រាយផ្លូវដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្ស។ ជំរឿននេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងរេដបូកដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ដែលគាំទ្រដោយគម្រោង USAID មរតកបៃតង ដែលធ្វើការឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតឥណទានកាបូនដោយកាត់បន្ថយការកាប់បំផ្លាញ និង ការបាត់បង់ព្រៃឈើ។
ចំពោះ ត្រយងយក្ស ដែលជាបក្សីនិមិត្តរូបរបស់កម្ពុជា និងជាប្រភេទសត្វជិតផុតពូជបំផុតមួយរបស់ពិភពលោកផងនោះ គឺនៅតែបន្តប្រឈមនឹងបញ្ហាដ៏លំបាកក្នុងការអភិរក្ស ដោយសារការបាត់បង់ ទីជម្រក ដែលបណ្តាលមកពីការពង្រីកដីធ្វើកសិកម្ម ការកាប់ព្រៃឈើ និងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាដើម។ កត្តាគំរាមកំហែងទាំងនេះ បានកាត់បន្ថយជម្រករបស់សត្វត្រយងយក្សយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ដែលធ្វើឱ្យវាស្ទើរតែឈានទៅដល់ការផុតពូជ។
ដោយពីមុន ត្រយងយក្សធ្លាប់ជាសត្វដែលមានវត្តមាននៅពាសពេញតំបន់ដីគោកក្នុងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន បក្សីដ៏អស្ចារ្យមួយនេះ ត្រូវបានចុះជាប្រភេទសត្វដែលជិតផុតពូជបំផុត នៅក្នុងបញ្ជីក្រហមអង្គការសហភាពអន្តរជាតិដើម្បីការអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN Red List)៕